Şu anda çeşitli içerikleri yayınladığım bu blog platformu da bunlardan biri. Ne var ki insanlar giderek "okumak"tan uzaklaşıyor. Bunun yerine "izleme"yi tercih ediyor. Öyle ki izlemek, okumaya göre daha az zahmetli.
İşte bu durumun ortaya çıkmasında büyük rol oynayan bir platform da YouTube. Bu yazıda YouTube platformunun ne olduğundan ve mantığından kısaca bahsedip oluşturduğu ve dönüştürdüğü yeni kavramlarla ilgili de biraz bilgi vereceğim.
YouTube nedir?
Herkesin, oluşturduğu videoları paylaşabileceği, bu paylaşımların rağbet görmesiyle orantılı olarak da onlardan para kazanbileceği bir internet sitesidir, platformudur.
YouTube'un çalışma mantığı
Oldukça basit bir kullanım imkanı sunan YouTube, içerik üreticilerine hak ettiklerini vermek için ve kullanıcılara da kaliteli içerik sunabilmek için oldukça karmaşık ve birbiri içine girmiş algoritmalar kullanır.
Birkaç kavramı açıklayarak devam edelim:
YouTuber: YouTube'daki içerik üreticilerine verilen addır. Günümüzde bazı mecralar tarafından bir meslek ismi olarak da kabul edilmektedir.
- Channel(kanal): İçerik üreticilerinin videolarını paylaştığı ve derlediği alandır. İçerik üreticisi dilerse bazı videoları herkesle paylaşmaktan burada yapacağı ayarlamayla imtina edebilir.
- Fair use(adil kullanım): İnternet için uygulanan AKK'nin bir benzeri YouTube'da da mevcut. Adil kullanım çerçevesinde 10 dakikalık video sınırlaması YouTube'un göz önünde bulundurduğu kıstaslardandır.
- Thumbnail: İçerik üreticilerince paylaşılan videolara tıklayıp izlemeden önce videoların tanıtımı için iki öge mevcuttur: Videonun adı ve içerikle ilgili bir görsel. İşte bu görsele thumbnail denir.
- Clickbait: "Tık tuzağı" diye çevrilebilecek olan bu kavram, içerik üreticilerinin izleyici çekebilmek için thumbnailleri bir tuzak olarak kullanmasıdır. Bu tuzaklar genellikle gerçekleşmesi mümkün olmayan veya kitlelere göre çekici görseller şeklinde olur.
- Monetization: Videoların para kazandırabilmesi için açılan özelliktir. YouTube yönetimi tarafından bu özellik belirli içerik üreticileri için kısıtlanabilir.
- Bot: YouTube'un mücadele verdiği yanıltıcı algoritmalardır. Öyle ki botlar, abonelikten beğenilere kadar, yüzlerce hesap açarak çoğu alanda faaliyet gösterebilmektedir.
-Subscription(Abonelik)/ view(görüntüleme) / like(beğeni): Bu üç unsurun toplanması ve irdelenmesi üzerine videolarda monetization yapılır. Öyle ki hesaplama esnasında bu unsurların bazıları bazen devre dışı dahi bırakılabilir.
- Adpocalypse: Kendisinin de kabul ettiği üzere Pewdiepie adlı kanalın sebep olduğu, YouTube'da reklam veren organizasyonların(daha çok Yahudi asıllı olanların) YouTube ile olan anlaşmalarını askıya alarak videoların reklamsız kalması durumu.
- Original Content(Orjinal içerik): Bir zaman sonra neredeyse her YouTuber'ın karşılaştığı gerçekliktir. Öyle ki günlük video yayınlayan kanalların orjinal ve özgün kalması bir hayli zor.
- Forced Positivity(Dayatılmış olumluluk): İçerik üreticilerinin, çevresindeki veya daha doğrusu dünyadaki olaylara duyarsız kalıp robot bir gülümseme ve içi boş kahkahalarla içeriklerini doldurmasına verilen isimdir.
- Unboxing: YouTuberların yeni bir ürün alıp denediği ve sergilediği video türüne verilen addır. Öyle ki bazı kanallar sadece bunun üzerine kuruludur.
PewDiePie: 60 milyondan fazla abone sayısına sahip tek kanalın adıdır. Felix Kjellberg'e aittir. 2010'da kurulan ve hala aktif olan bu kanal bugüne dek inişli çıkışlı bir geçmişe sahiptir.
Hesaplama
Son günlerde YouTube bir baraj getirerek videoların paralandırılmasına(monetization) kısıtlama getirdi. Bu sınır 10 bin görüntüleme olarak belirlendi. Yani bir kanalın para kazanabilmesi ve hesaplamanın başlayabilmesi için 10 bin görüntülemeyi aşması gerekiyor.
Bu barajın aşılmasının ardından, hesaplamada botların alaşağı edilebilmesi için daha çok discussion(tartışma) ve view time(görüntüleme miktarı) modelleri kullanılmaktadır.
Öyle ki bir videonun popülerliği ve hakkında ne kadar muhabbet döndüğü onun değerini etkiliyor. Bunun yanında görüntülemenin aksine yani videoyu açıp kapamanın aksine görüntülemek için o sayfada kalınan süre de dikkate alınıyor.
Bunlar içerik üreticileri ve birkaç uzman tarafından veya bazen resmi açıklamalarla belirlenen birkaç yöntem. Bunların haricinde de başka yöntemlerin mutlaka var olduğunu düşünüyorum.
YouTube içeriği
Çok geniş bir yelpazeye sahip olan YouTube içeriği eğitimden politikaya, oyunlardan seyahat videolarına kadar 15 tane kategori altında derlenmiştir. Bu açıdan tam bir karma platform olduğunu söyleyebilirim.
Son birkaç söz
Oluşturduğu ve dönüştürdüğü kavramlarla, dijital ortamdan günlük yaşantımıza tesiri gittikçe artan bir platform olduğundan YouTube, dikkate değerdir.
Her ne kadar YouTube çalışanları içerik denetiminde bulunsa da bazı can sıkıcı ve değersiz içerikler bize ulaşabiliyor. Fakat bunun, "nitelikli bir seyirci" için herhangi bir sorun teşkil etmeyeceğini düşünüyorum.
-nbsas-
Yorum Gönder