Bilgisayar oyunlarına bakış açıları

Günümüzde gelişen ve yaygınlaşan teknoloji, beraberinde birçok platformun ve yeni dalın yeşermesini ve güçlenmesini sağlamıştır.

Bu “platformlar”, yeni ancak boş bir alan oluşturmuştur. Öyle ki bu boş alanlar doldurulmadığı sürece hiçbir şey ifade etmemektedir, etmeyecektir. Başlıkta “bilgisayar” ifadesini kullanmamın nedeni aslında bir alışkanlık ve bunun yanında bu ifadenin tanınmış olmasıdır. Ancak tabiki de bu yetersiz bir ifadedir. Bilgisayar bu platformlardan yalnızca bir tanesidir. Bunun yanında konsollar, akıllı telefonlar gibi pek çok çeşit mobil veya yerleşik(embedded) platform bulunmaktadır.

Platform ve yazılım geliştirmeleri
Platformların çeşitlenmesi sadece donanımsal gelişmeleri ifade etmektedir. Ancak tabi bu gelişimler yazılımsal gelişmeleri tetiklemiştir. Bunun istisnaları bulunmaktadır, örneğin Microsoft’un kurulması ve bunun beraberinde Windows yazılımı için yeni donanımların bunu karşılamak için üretilmesi buna iyi bir örnektir. Bahsedilen istisnalarda yer almayan ve genelde “oyun” ismi verilen eğlence içerikli uygulamalar da bu boş alanı doldurmak amacıyla oluşturulmuşlardır. Pek tabi ticari amaçlar da oluşturulma nedeni olabilmektedir, salt veya yan amaç olarak. İşte bu alanda yer alan oyunlara “kullanıcı”ların ve beraberinde diğer insanların bakış açılarına bu yazıda biraz değinmeye çalışacağım.

2D ve 3D platform ayrımı ve bir örnek

Daha önceden boyutlarla ilgili bir gönderi yayınlamıştım( 3D'nin mantığı ve 4D'nin olasılığı ). Buradan bu konuyla ilgili fikir sahibi olabilirsiniz. Oyunlarla ilgili birkaç şey ekleyeyim ve hatırlatayım: 2D platformlarda sadece yükseklik ve genişlik elemanları kullanılarak çeşitli (RPG, puzzle, aksiyon...) temalarda oyunlar hazırlanabiliyor. Üçüncü eleman olan derinlik de işe karışınca gerçekçi animasyonlar göze daha fazla hitap etmeye başladı. Gerçeğe yakın görüntü ve ortam özellikleri sağlayan oyun motorları ise bu işin belkemiği konumunda.

Boyut mantığından kısaca bahsettikten sonra şimdi vereceğim temel bir 3D oyun üzerinden bakış açılarını inceleyeceğim. Örneğimizin ismi: Minecraft

Minecraft

Kısa açıklama

Minecraft, 3 boyutlu bir sandbox oyundur. "Sandbox" ile kastettiğim açık dünyada(oyunda belirli bir harita olmaması) oyuncunun kendi kararlarını vererek farklı yollar izleyebilmesidir. Oyun haritası ve oyuncunun karakteri dahil; "blok" ismi verilen küplerden oluşmaktadır. Bu bloklar muhtelif özelliklere renklere ve dokulara sahiptir. Bununla beraber Minecraft oyunculara iki temel seçenek sunmaktadır: Hayatta kalma modu ve yaratıcı mod.

Hayatta kalma, "survive" veya "survival" olarak bildiğimiz olaydır. Oyuncu bu modda tecrübe, bilgi ve yetenekleri dahilinde olabildiğince süre hayatta kalmaya çalışmaktadır. Öyle ki açlıktan güvenliğe kadar bir insanın temel ihtiyaçları neredeyse tamamen oyuna yansıtılmıştır.

Yaratıcı(creative) modda ise küplerden oluşan bu dünyada imtiyazlı bir konuma yükseliyoruz. Oyunda yer alan her blok, hayvan ve nesneler emrimize sunuluyor. Böylelikle, rastgele oluşturulan bu sanal dünyada yapılar inşa etme, çiftlikler kurma, büyülü kapılar oluşturma gibi daha pek çok "aktivite"yi sınırsız olarak yapma imkanına sahip oluyoruz.

Bu kısa açıklamadan sonra yaş gruplarına ve belirlenen diğer niteliklere göre insanların bu oyuna ve pek tabi genel olarak diğer oyunlara bakış açılarını inceleyelim...

"Kayıtsız kalanlar" grubu

7'den 70'e her insan bu grubun içinde yer alabiliyor. Bu grupta olanlar her şekilde oyunları ve bununla beraber genelde Minecraft'ı "gereksiz", "boş", "zaman kaybı" olarak nitelendirmektedir. Bunları, oyunlar hakkında bilgi sahibi olmadıklarından veya yapacak daha çok işleri oldukları için veyahut oyun sistematiğini anlamadıkları için söylemektedirler. Bununla beraber "oyuncu" diye adlandırılabilecek ve diğer oyunları(Minceraft harici) nispeten de oynamış olan birisi Minecraft'tan hazzetmiyorsa bu direkt olarak onun kişiliği ile ilgilidir. Öyle ki Minecraft, "üretmek" demektir ve herkes bu anlamda üretken değildir. Bundan sonra incelenecek olan gruplar oyunları ve bittabi Minecraft'ı oynayanlara ilişkin olacaktır

0-Ergen(nispi bir kavram olup kişiden kişiye değişir, genelde 12-19) yaş grubu

Bu yaş aralığında oyun oynayan kitle çoğu zaman çoğu işte olduğu gibi bilinçsiz davranmaktadırlar. Oyunlardan hoşlanmalarının nedenleri genellikle "görüntü"dür. Tabiri caizse "tutup içine çeken" şık animasyonlara sahip oyunlar bu kitleyi en çok etkileyen türdeki oyunlardır. İstisnaen bu kitlenin, oyunlardaki temel mantığı oturttuğu ve bununla beraber oyundan zevk aldığı gözlenmektedir. Bunlarla beraber bu yaş grubunda, Minceraft tarzı oyunlara "amaçsız" sıfatı verilebilmektedir.

Ergen-Orta yaş(yine nispilik hakimdir, genelde 35-45) grubu
Erginliğe ulaşmış bu kitle, oyun oynama sebepleri bakımından en fazla çeşide sahip gruptur. Bu grupta yer alan kişiler; bilinçsizce(bağımlılık yapan oyunlar- MMORPG), para kazanmak için, eğlenmek için, gerçek dünyadan el ayak çektiği için veya kendini kanıtlamak için oyun oynamaktadırlar. Bunların dışında yer alan nedenler daha çok insanın fizyolojik ihtiyaçlarına hitap etmektedir. Bu da aleni bir tuzaktır.

Orta yaş üstü grup
Yaşamının aktif kısmını tamamlamış ve potansiyelini tam olarak tecrübe etmiş bu kişiler oyunlardan daha çok vakit öldürmek adına yararlanırlar. Bu gruba hitap eden oyunlar genelde azdır zaten bir oyun çıkarıldığında direkt olarak bu kitleye hitap edeceği belirtilmez. Öyle ki oyunları "gereksiz" olarak görmeyen bu gruba mensup kişiler oyunlara nadir olarak yer ayırırlar.
Son birkaç söz

Bu incelemede en büyük kaynağım gözlemlerim oldu. Yazı gözlemlerime bu kadar çok dayandığından elbette ki benim bakış açımla şekillendi. Bu da bir nebze olsa da tarafsızlığıma ket vurdu. Ancak bunun bu yazı için pek de matah olmadığını düşünüyorum.

-nbsas-

Dipnot:
¹: https://www.technopat.net/sosyal/eklenti/s-jpg.21903/