Zamana uyum sağlayabilen her türlü "şey" canlılığını bir şekilde devam ettirir. Nasyonel Sosyalizm adlı yazıda da bahsettiğim üzere ideolojilerin ayakta kalabilmesi de bir anlamda bununla açıklanabilir: İnsan unsuru.
Önce toplum sonra da bireyler bir "şey"in muhafazasına karar verdikten sonra tarihte o "şey"i mutlaka evrimleşmiş bir şekilde bulabiliriz. Öyle ki canlılığını korunmasında toplum başrol oynarken, korunan "şey", özünü her daim barındırır.
Bu yazıda, önce toplumun sonra da insanların beğendiği ve devam ettirmek istediği sanatsal bir yöntemden bahsedeceğim.
Dört panelli "miim" (İng. yazılış: meme)
Her şey gibi "miim"ler de oldukça çabuk tüketilen ürünler. Peki nedir bu "miim"ler?
Miim (meme)
Tam bir Türkçe karşılığı olmayan, en azından bir iki kelimeye sığmayan bir anlamı var bu kelimenin: Fenomen haline gelen, çok kısa zamanda yayılan ve paylaşılan fikir, davranış, komedi unsuru, satirik ürün.
Dört panelli hali
Oldukça fazla türü olan miimlerin(gif şeklinde hareketli, photoshop edisyonlu, diyaloglu, şemalı...) bir türü de dört panelli olanlarıdır. Yazının başındaki resim bu tür miimlerin ana şablonudur.
Hem kısa hem de çarpıcı olan aynı zamanda da bir hikayesi bulunan bu miimlerin genel mantığı; ilk iki panelde hikayeyi oluşturmak, son iki panelde ise hikayeyi sonuca bağlamak şeklindedir. Hikayenin sonuca bağlandığı kısım çarpıcılığı barındıran kısımdır.
Yaygın olan diğer kullanım ise; ilk ve son iki resmin kendi içlerinde sona eren bir hikayesinin bulunması ancak ilk hikayenin alışıldık bir şekilde sonlanıp ikinci hikayeyle zenginleştirilmesidir.
Dört panelde bir efsane: OWLTURD
Her sanat dalında öne çıkan bir iki kişi olur. İşte bu miim işinde özellikle de 4 panelli versiyonlarında owlturd harika bir iş çıkarıyor. Onu tanıtmamın iki nedeni var: ilki onun eserlerini oldukça kaliteli bulmam, ikincisi 4 panelli miimleri onun eserleriyle örneklendirmek istemem.
Birkaç seçmece owlturd meme'i:*
İlm kesbiyle pâye-i rif'at
Ârzû-yı muhâl imiş ancak
Aşk imiş her ne var âlemde
İlm bir kîl ü kâl imiş ancak
Fuzulî'ye ait olan bu kıt'anın mânâsı şöyledir: İlim yoluyla yücelmek, gerçekleşmesi mümkün olmayan bir arzuymuş; bu dünyada her ne var ise aşk; ilim de yalnızca boş bir lafmış.**
Önce toplum sonra da bireyler bir "şey"in muhafazasına karar verdikten sonra tarihte o "şey"i mutlaka evrimleşmiş bir şekilde bulabiliriz. Öyle ki canlılığını korunmasında toplum başrol oynarken, korunan "şey", özünü her daim barındırır.
Bu yazıda, önce toplumun sonra da insanların beğendiği ve devam ettirmek istediği sanatsal bir yöntemden bahsedeceğim.
Dört panelli "miim" (İng. yazılış: meme)
Her şey gibi "miim"ler de oldukça çabuk tüketilen ürünler. Peki nedir bu "miim"ler?
Miim (meme)
Tam bir Türkçe karşılığı olmayan, en azından bir iki kelimeye sığmayan bir anlamı var bu kelimenin: Fenomen haline gelen, çok kısa zamanda yayılan ve paylaşılan fikir, davranış, komedi unsuru, satirik ürün.
Dört panelli hali
Oldukça fazla türü olan miimlerin(gif şeklinde hareketli, photoshop edisyonlu, diyaloglu, şemalı...) bir türü de dört panelli olanlarıdır. Yazının başındaki resim bu tür miimlerin ana şablonudur.
Hem kısa hem de çarpıcı olan aynı zamanda da bir hikayesi bulunan bu miimlerin genel mantığı; ilk iki panelde hikayeyi oluşturmak, son iki panelde ise hikayeyi sonuca bağlamak şeklindedir. Hikayenin sonuca bağlandığı kısım çarpıcılığı barındıran kısımdır.
Yaygın olan diğer kullanım ise; ilk ve son iki resmin kendi içlerinde sona eren bir hikayesinin bulunması ancak ilk hikayenin alışıldık bir şekilde sonlanıp ikinci hikayeyle zenginleştirilmesidir.
Dört panelde bir efsane: OWLTURD
Her sanat dalında öne çıkan bir iki kişi olur. İşte bu miim işinde özellikle de 4 panelli versiyonlarında owlturd harika bir iş çıkarıyor. Onu tanıtmamın iki nedeni var: ilki onun eserlerini oldukça kaliteli bulmam, ikincisi 4 panelli miimleri onun eserleriyle örneklendirmek istemem.
Birkaç seçmece owlturd meme'i:*
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4 panelli sanat dalının kökleri
Bu sanat dalı -veya siz ne şekilde isimlendiriyorsanız- elbet gökten zembille inmedi. Öyle ki bir evrimin, tekamülün sonucu ortaya çıktı. Bu sanat dalının hem Batı hem de Doğu edebiyatında kökleri bulunuyor.
Bu biçimin -teknik ayrıntılara fazla girmeden- birkaç örneği şöyledir:
Kıt'a
Arap, Fars ve Türk edebiyatı ile beslenen Divan edebiyatında iki beyitten(ikilik) oluşan bir nazım türüdür.
Örnek:
Ârzû-yı muhâl imiş ancak
Aşk imiş her ne var âlemde
İlm bir kîl ü kâl imiş ancak
Fuzulî'ye ait olan bu kıt'anın mânâsı şöyledir: İlim yoluyla yücelmek, gerçekleşmesi mümkün olmayan bir arzuymuş; bu dünyada her ne var ise aşk; ilim de yalnızca boş bir lafmış.**
Quatrain***
Bir dörtlükten oluşan, İngiliz edebiyatındaki bir nazım türüdür. Kıt'a ile benzer özelliklere sahiptir.
Örnek:
The wind doth blow today, my love
And a few small drops of rain;
I never had but one true-love
In cold grave she was lain.
And a few small drops of rain;
I never had but one true-love
In cold grave she was lain.
Kaba çevirisi şu şekilde:
Yiyip bitiren rüzgar bugün uçuruyor, aşkım
Ve birkaç küçük yağmur damlası;
Ve birkaç küçük yağmur damlası;
Soğuk mezarda uzanan
Hiç gerçek bir aşkım olmamıştı
Hiç gerçek bir aşkım olmamıştı
Mâni****
Birçok çeşidi bulunan halk edebiyatı nazım türüdür. Tam mâni adı verilen, mani çeşidi bu nazım türünün karakteristik olan şeklidir. Yani mâni deyince akla ilk gelen mâni şekli tam mânidir.
Tam mâninin genelde ilk iki dizesi doldurma(son iki dizeyle alakasız) iken son iki dizesi asıl anlamın verilmek istendiği yerdir.
Örnek:
Bahçede iğde midir?
Dalları yerde midir?
Her gördüğün seversin
Sendeki mide midir?
Son birkaç söz
Anlatılanlardan, mâni ile 4 panelli miimler arasında bağlantı kurmak mümkün. Öyle ki iki+iki'deki dizilim mantığı ve hikayeleştirme düzeni benzerlik gösteriyor. Bu benzerlik, başta da aktardığım üzere, önce toplumun sonra da insanın bir "şey"i beğenmesi, kabul etmesi ile mümkün olmuştur.
Evrilme, tekamül açısından daha önce bu örnekle bağlantı kuruldu mu bilmiyorum fakat bu bağlantının kurulmasının ve sonrasında da diğer alanlada bu "bağlama yönteminin" kullanılmasının oldukça önemli olduğunu düşünüyorum.
Öyle ki insanlık, mecburi olarak, kökü mâzide olan âtîdir.*****
Öyle ki insanlık, mecburi olarak, kökü mâzide olan âtîdir.*****
-nbsas-
* http://owlturd.com/
** https://www.turkedebiyati.org/kita_nazim_sekli.html
*** https://www.poetrysoup.com/poetry/forms/
**** https://www.liseedebiyat.com/halk-edebyati/19-nazim-tuerler12/1780-man-ve-cetler.html?showall=1
***** Yahya Kemal Beyatlı'nın bir mısrası
Yorum Gönder